განახლებადი ინფორმაცია უკრაინაში შექმნილი რადიაციული და ბირთვული უსაფრთხოების საკითხებზე

2024 წლის 11 იანვარს რუსეთის უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილემ, დიმიტრი მედვედევმა, განაცხადა, რომ უკრაინის ნებისმიერი თავდასხმა რუსეთის ტერიტორიაზე მდებარე რაკეტების გამშვებ ობიექტებზე აშშ-ს და მისი მოკავშირეების მიერ მოწოდებული შორი მანძილის იარაღით, ზრდის მოსკოვის ბირთვული პასუხის რისკს.

2023 წლის 8 ოქტომბერს უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს დაზვერვის მთავარი დირექტორატის ხელმძღვანელმა, კირილო ბუდანოვმა, პირველად განაცხადა მედიაში 2022-2023 წლებში უკრაინული ძალების მიერ განხორციელებული სპეციალური სამხედრო დაზვერვის ოპერაციების საიდუმლო დეტალების შესახებ.

2023 წლის 1 სექტემბერს შესრულდა ერთი წელი მას შემდეგ, რაც ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოს (IAEA) გენერალური დირექტორი, რაფაელ მარიანო გროსი, პირველად ეწვია ზაპორიჟიას ატომურ ელექტროსადგურს (ZNPP) და დააარსა IAEA-ს მხარდაჭერისა და დახმარების მისია ზაპორიჟიაში (ISAMZ).

უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის აგრესიის დაწყებისთანავე აშშ, დიდი ბრიტანეთი, ევროკავშირის და G7-ის წევრი 40-ზე მეტი სახელმწიფო გაერთიანდა კოალიციაში 2014 წლიდან, უკრაინის ანექსიის შემდეგ, რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციების გამკაცრების მიზნით.

უკრაინაში, მდინარე დნეპრზე არსებული კახოვკას კაშხალი 2023 წლის 6 ივნისს დაინგრა.

2023 წლის 25 მარტს სახელმწიფო ტელევიზიასთან ინტერვიუში რუსეთის პრეზიდენტმა პუტინმა საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ პირველად ისაუბრა რუსეთის ფარგლებს გარეთ ტაქტიკური ბირთვული რაკეტების შესაძლო განთავსების შესახებ.

რუსული ბირთვული იარაღი „სამჯერ უფრო ძლიერი“, ვიდრე ის, რაც იაპონიაში მეორე მსოფლიო ომის დროს გამოიყენეს, უკვე ბელარუსშია,“ - განაცხადა 2023 წლის 13 ივნისს ქვეყნის ავტოკრატიულმა ლიდერმა ალექსანდრე ლუკაშენკამ მედიაში გავრცელებულ ვიდეოჩანაწერში.

2023 წლის 22 მაისს ვაშინგტონ პოსტში გამოქვეყნებულ სტატიის თანახმად, ევროპელი დიპლომატები აცხადებენ, რომ IAEA -ს გენერალური დირექტორი ცდილობს გაეროს უშიშროების საბჭოში შეთანხმების მიღწევას, რათა უზრუნველყოს უკრაინის ზაპოროჟიის ბირთვული ელექტროსადგურის (ZNPP) დაცულობა და უსაფრთხოება უკრაინის სამხედრო ძალების მიერ დაგეგმილი კონტრშეტევის წინ. IAEA-ს ექსპერტები თვლიან, რომ კონტრშეტევის დროს კიევის ძალების გადაადგილება შეიძლება ბირთვული ობიექტის გავლით მოხდეს.

უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის არაპროვოცირებული ომის დაწყების შემდეგ შეერთებულმა შტატებმა, 30-ზე მეტ მოკავშირესა და პარტნიორისგან შემდგარ საერთაშორისო კოალიციასთან ერთად, რუსეთს დაუწესა ყოვლისმომცველი სანქციები, მათ შორის გაამკაცრა ექსპორტის კონტროლისა და სხვა ეკონომიკური ზომები.

2023 წლის 27 თებერვალს რუსეთის სახელმწიფო გაზეთ „იზვესტიაში“ გამოქვეყნებულ სტატიაში რუსეთის ყოფილმა პრეზიდენტმა, ამჟამად რუსეთის უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილემ, დიმიტრი მედვედევმა, განაცხადა, რომ დასავლეთის მიერ კიევისთვის იარაღის მიწოდება გლობალური ბირთვული კატასტროფის წინაშე აყენებს მსოფლიოს და კიდევ ერთხელ ადასტურებს უკრაინის გამო ბირთვული ომის შესაძლებლობას.

2023 წლის 21 თებერვალს რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ერის მდგომარეობის შესახებ ყოველწლიური მოხსენებით (state of the union address) მიმართა მოსახლეობას.

2023 წლის 2 თებერვალს, სტალინგრადის ბრძოლის დასრულებიდან 80 წლისთავის აღნიშვნის ცერემონიალზე, რუსეთის ქალაქ ვოლგოგრადში ვლადიმერ პუტინმა გააკრიტიკა გერმანია უკრაინის შეიარაღებაში დახმარებისთვის და უკრაინაში რუსეთის შეჭრა ნაცისტური გერმანიის წინააღმდეგ ბრძოლას შეადარა.

16 დეკემბერს აშშ ცენტრალური სადაზვერვო სამსახურის სააგენტოს დირექტორმა, უილიამ ბერნსმა, გამოთქვა შეშფოთება იმის თაობაზე, რომ სანქცირებულ რუსეთსა და ირანს შორის თავდაცვის სფეროში თანამშრომლობა იწყება.

2022 წლის თებერვალში რუსეთის უკრაინაში შეჭრის პარალელურად პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა თავისი ბირთვული ძალები საბრძოლო მზადყოფნაში მოიყვანა.

2022 წლის ნოემბრის თვეში რუსეთ-უკრაინის ომის მიმდინარეობისას თავიდან იყო აცილებული ბირთული ესკალაციის შესაძლებლობა, მიუხედავად იმსა, რომ ამ პერიოდში საბრძოლო მოქმედებების ინტენსივობა გაიზარდა და სამხედრო პოზიციები  მნიშნელოვნად შეიცვალა - რუსულმა ძალებმა უკრაინის სამხრეთიდან უკან დაიხიეს ...

23 ოქტომბერს რუსეთის თავდაცვის მინისტრმა სერგეი შოიგუმ ამერიკელ, ბრიტანელ, ფრანგ და თურქ კოლეგებთან გამართა სატელეფონო საუბარი, სადაც განაცხადა, რომ უკრაინა აპირებს ომში გამოიყენოს ე.წ. ბინძური ბომბი ...

2022 წლის სექტემბერ-ოქტომბერში რუსეთი კვლავ აგრძელებს დაუსაბუთებელ და არაპროვოცირებულ ომს უკრაინის სუვერენული სახელმწიფოს წინააღმდეგ.

ფრანცისკო დიაზ-მაურინის ინტერვიუ საერთაშორისო უსაფრთხოებისა და გაუვრცელებლობის სფეროს უკრაინელ ექსპერტთან, ვალერია ჰესესთან, რომელიც ამჟამად ავსტრიაში ცხოვრობს.

აგვისტოს თვეში ნიუ იორკის გაეროს შენობაში საერთაშორისო უსაფრთხოების გაძლიერების მიზნით ბირთვული გაუვრცელებლობის ხელშეკრულების (NPT) მიმოხილვის კონფერენცია გაიმართა. მასში მონაწილეობდნენ ხელშეკრულების წევრი სახელმწიფოების დელეგაციები.

დასავლური მედია ივლისის თვეში აქტიურად საუბრობს იმის შესახებ, რომ რუსეთი იყენებს ზაპორიჟიას ბირთვულ ელექტროსადგურს, როგორც სამხედრო ბაზას შეტევის განსახორციელებლად, რაც უკიდურესად ზრდის ელექტროსადგურის უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ რისკებს.